3 Maja – w czasach pandemii

Utworzono: 03-05-2021

Złożeniem kwiatów pod Obeliskiem Niepodległości na Skwerze Orła Białego i udziałem we mszy św. za Ojczyznę w kościele NMP Królowej Korony Polskiej, władze powiatu i miasta uczciły 230. rocznicę ustanowienia Konstytucji 3 Maja.

Pandemiczne obostrzenia nie pozwoliły na wystawienie kompanii honorowej wojska, ani orkiestry, która od lat uświetniała majowe uroczystości. Widocznym obrazem obecności wojska podczas uroczystości była warta honorowa przy obelisku wystawiona przesz Lęborski Batalion Zmechanizowany im gen. Jerzego Jastrzębskiego.
W ciszy i skupieniu nad wielowiekową tradycją odbyło się złożenie kwiatów pod Obeliskiem Niepodległości na Skwerze Orła Białego. Konstytucja 3 Maja była osiągnięciem, z którego do dziś jesteśmy dumni. Pozostaje ona dla nas przykładem współpracy na rzecz narodowej racji stanu i walk o najważniejsze wartości. Jest częścią naszych historycznych korzeni i dziedzictwem, które nasz naród wniósł do europejskiej i światowej rodziny. Składając hołd jej twórcom, dajemy wyraz patriotyzmu i przywiązania do uniwersalnych i ponadczasowych wartości zawartych w Ustawie Rządowej z 3 Maja 1791 roku. Odrobina historycznych faktów: Sejm Czteroletni rozpoczął obrady w 1788, jednak dopiero latem 1790 r. wprowadzono do sejmu sporządzony w duchu ideologii republikańskiej projekt nowej konstytucji autorstwa Ignacego Potockiego. Osłabiał on władzę króla, czynił bezsilnym rząd, a sejmowi kazał tworzyć ustawy z większości instrukcji poselskich, hegemonem z kolei miały być sejmiki. Projekt likwidował także wolną elekcję i ustanawiał tron dziedziczny. Prace nad Konstytucją odbywały się na Zamku Królewskim w bardzo wąskim gronie, wymieniającym się kolejnymi wersjami projektu. Do grona oprócz Stanisława Augusta i Ignacego Potockiego należał marszałek koronnej konfederacji sejmowej Stanisław Małachowski, wpływowy publicysta ksiądz Hugo Kołłątaj i zaufany króla - poseł krakowski Aleksander Linowski. Pomiędzy Potockim a Poniatowskim pośredniczył Włoch Scipione Piattoli, sekretarz króla. Konstytucja była przełomowa z wielu punktów widzenia. Umożliwiła sprawne działanie sejmu, z którego wyrugowano "liberum veto", wprowadzono głosowanie większością, a decyzje sejmu nie mogły być kwestionowane przez sejmiki. Stworzyła sprężystą władzę wykonawczą z rządem zwanym Strażą Praw i "niemalowanym" (realnie, a nie tylko formalnie działającym) królem na czele, przyjmując monteskiuszowski trójpodział władzy. Sukcesja tronu zastąpiła wolną elekcję, przy czym wyznaczony na następcę po Stanisławie Auguście Elektor Saski nie miał syna - przyszłą dynastię miał tworzyć mąż jego córki, "infantki polskiej". Ustawa Rządowa rozszerzyła również podmiot polskiej demokracji - mieszczanie, choć nie stanowili osobnej izby parlamentu, zyskali realny wpływ na ustawodawstwo przez swoich "ablegatów". Chłopów uznano za integralną część narodu i "najdzielniejszą kraju siłę". Władza sądownicza pozostawała oddzielna od ustawodawczej i wykonawczej. Na szczególną uwagę w sprawach społecznych zasługuje artykuł o miastach królewskich, który został uchwalony 18 kwietnia i włączony do Ustawy Rządowej 3 maja. Mieszczanie otrzymali bowiem najważniejsze przywileje przysługujące dotąd tylko szlachcie, takie jak prawo nietykalności osobistej i majątkowej, prawo nabywania dóbr ziemskich, dostęp do niemal wszystkich stanowisk oraz realny udział we władzy, pełną autonomię administracyjną i sądową w miastach. Konstytucja 3 maja stała się symbolem wielkich dokonań i dowodem na to, że można było stworzyć silne, sprawne i nowoczesne państwo. Jej legenda pobudzała do walk o jego odrodzenie przez cały okres zaborów. Polacy dzięki przyjęciu Konstytucji 3 maja odzyskali poczucie własnej wartości i szacunek dla swego politycznego dziedzictwa. W latach niewoli były to ważne czynniki wzmacniające wolę walki o odzyskanie państwowości. Twórcom i kontynuatorom dzieła Konstytucji 3 Maja hołd złożyli przedstawiciela miasta, politycy i władze Powiatu Lęborskiego w osobach: Zdzisława Chojnackiego – Przewodniczącego Rady Powiatu Lęborskiego oraz Adama Nowaka i Jacka Perłaka – członków Zarządu Powiatu. Konstytucja 3 maja była pierwszą w Europie i drugą na świecie, po amerykańskiej, nowoczesną konstytucją. Regulowała ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Wprowadzała ustrój monarchii konstytucyjnej – zachowywała stanową strukturę społeczeństwa, ale otwierała perspektywy dalszych przekształceń systemu państwowego. Tegoroczne obchody rocznicowe przy Obelisku Niepodległości uświetniła msza św. w intencji Ojczyzny, odprawiona przez ks. Kanonika Wincentego Pytlika w kościele pw. NMP Królowej Polski.