Pomorska Droga św. Jakuba - etap Lębork - Łeba
Krótki odcinek Pomorskiej Drogi Św. Jakuba położony jest w całości na terenie rozległej pradoliny Redy-Łeby, która od północy otacza Lębork i ciągnie się od Zatoki Puckiej na wschodzie po ujście rzeki do jeziora Łebsko. To tradycyjne ścieżki pielgrzymkowe w obrębie tzw. Lęborskiej Drogi św. Jakuba, łączące sanktuaria Apostoła w Lęborku i Łebie.
Pradolina Redy-Łeby
Szeroką i długą dolinę, zwaną pradoliną, zawdzięczamy okresowi ostatniego zlodowacenia (tzw. zlodowacenia bałtyckiego), które miało miejsce na tych terenach jeszcze ok. 14,5 tys. lat temu. Tak rozległymi dolinami odpływały wówczas wody z topnie-jącego lądolodu. Obecnie pradolina ma około 90 km długości, a jej spadek w obydwie strony wykorzystują dziś rzeki: Reda, płynąca na wschód do Zatoki Puckiej, i Łeba, która płynie na zachód i północ i uchodzi do jeziora Łebsko.
TRASA
Opuszczamy Sanktuarium św. Jakuba Apostoła Starszego w Lęborku (0,0 km). Kierujemy się ul. Derdowskiego i pomiędzy murami a Basztą Bluszczową wychodzimy na ul. Kossaka, którą wychodzimy z miasta. Granice administracyjne Nowej Wsi Lęborskiej (kaszub. Nowô Wies) (1,5 km) stykają się bezpośrednio z granicami Lęborka, a zatem już w kolejnej miejscowości, przy stanicy turystycznej i węźle szlaków, skręcamy w prawo (2,3 km), a następnie ul. Kisewa idziemy wspólnie z czarnym szlakiem pieszym PTTK. Po przejściu przez most na rzece Kisewie skręcamy w prawo i ul. Młynarską (droga powiatowa nr 1316G) kierujemy się w stronę Kębłowa Nowowiejskiego. Po kilku kilometrach wędrówki wzdłuż asfaltowej drogi dochodzimy do leśniczówki Nowa Wieś Lęborska (4,7 km), przy której znajduje się węzeł szlaków turystycznych. My podążamy cały czas czarnym szlakiem do Wilkowa Nowowiejskiego (kaszub. Wôłkòwò) (8,9 km).
Wychodzimy z Wilkowa czarnym szlakiem w stronę Garczegorza (kaszub. Garczigôrz) (11,5 km) z charakterystycznym XIX-wiecznym kościołem pw. św. MariiMagdaleny. Wieś ma charakter typowej owalnicy ze świątynią zlokalizowaną w centralnej części, na tzw. nawsiu. Za Garczegorzem skręcamy w prawo i drogą powiatową pośród pól i częściowo obszarów leśnych idziemy w kierunku Łebienia (kaszub. Lëbino) (16,7 km). Do wsi wchodzimy obok stanicy turystycznej,a następnie w prawo do widocznego z daleka neogotyckiego kościoła pw. Najświętszej Marii Panny Królowej Polski (18,2 km). Jest to świątynia, która powstała na przełomie XIX i XX w. z cegły, w stylu neogotyckim. Wewnątrz zachował się oryginalny wystrój z czasów budowy kościoła. Uwagę zwracają ciekawe polichromie współczesne w prezbiterium i na ścianach bocznych świątyni.
Wilkowo Nowowiejskie
Wieś rekordów Guinnessa, w której od maja 2009 r. znajduje się najdłuższa deska świata, nosząca imię „Victor”, wycięta ze 130-letniej daglezji zielonej. Jej długość wynosi 40,815 m i jest ona niemal o 4 m dłuższa od słynnej już dotychczasowej rekordzistki z Szymbarku. Ale to nie koniec wilkowskich rekordów. W specjalnie założonym we wsi Parku Rekordów Guinnessa znajduje się również m.in. największa cegła świata „Bartek” wykonana w lęborskiej cegielni, najdłuższy stół biesiadny świata o długości 35 m oraz najdłuższa hulajnoga naszej planety –
trójkołowa „Oliwia” (20,18 m długości).
Pomorska Droga Świętego Jakuba po raz kolejny dociera do wybrzeży Bałtyku. Trasa z Łebienia w kierunku Łeby jest jednocześnie szlakiem pielgrzymim pomiędzy dwiema świątyniami św. Jakuba – sanktuarium w Lęborku oraz kościołem w Łebie. Jest również przedłużeniem posiadających długą tradycję tras pątniczych tzw. Świętych Gór Pomorza.
TRASA
Z Łebienia (0,0 km) wychodzimy drogą powiatową w kierunku Lędziechowa (2,3 km), niewielkiej osady przy linii kolejowej Lębork – Łeba, a następnie częściowo polną drogą do Gęsi (4,8 km).
Po wyjściu z Gęsi mijamy skrzyżowanie szlaków czarnego i zielonego oraz miejsce pamięci dawnego obozu ewakuacyjnego (7,0 km). Na rozwidleniu dróg, przed niewielkim kanałem, skręcamy w prawo i polami, miejscami wzdłuż niewielkich zbiorowisk leśnych, docieramy do zabudowań miejscowości Wicko (kaszub. Wickò) (10,6 km). W centrum wsi warto zwrócić uwagę na duży głaz narzutowy z wyrytym krzyżem. To dawny głaz graniczny z XIV w. pomiędzy ziemiami zakonu krzyżackiego a Królestwem Polskim i Księstwem Pomorskim.
Droga św. Jakuba prowadzi nas jednak dalej wzdłuż szosy wojewódzkiej nr 214 i po kilometrze wchodzi do małej wsi Charbrowo (kaszub. Charbrowò) (13,2 km). Zaraz na początku wsi na niewielkim wzgórzu wznosi się XVII-wieczny kościółek wiejski pw. Św. Józefa Oblubieńca NMP, a za nim barokowy dwór rodu von Somnitz, dawnych właścicieli ziemskich na tym terenie.
Wędrujemy dalej na północ, początkowo drogą wojewódzką nr 214, a następnie na rozwidleniu dróg (15,0 km) schodzimy w drogę polną i wzdłuż linii średniego napięcia przez las i przejazd kolejowy kierujemy się do Łebieńca (kaszub. Lëbińc) (18,4 km). Tutaj po minięciu kościoła filialnego pw. św. Eugeniusza de Mazenoda (19,5 km) kierujemy się dalej wzdłuż drogi do skrzyżowania przez Szczenurze (20,5 km), gdzie skręcamy w drogę powiatową do Łeby. Szlakiem (wspólnym z zielonym szlakiem PTTK) wśród pól docieramy do osady Nowęcin (kaszub. Nowi Dwór) (24,5 km), pełniącej funkcje przedmieść oddalonej o około 3 km na zachód Łeby. Przy pałacu w Nowęcinie idziemy główną drogą obok największego w Polsce Parku Dinozaurów („Łebapark” – www.lebapark.pl) ul. Łebską do ronda, na którym skręcamy w prawo i po kilkuset metrach aleją Świętego Jakuba dochodzimy do nowoczesnej bryły kościoła św. Jakuba Apostoła w Łebie (27,3 km).
PRZYSTANKI NA TRASIE
Gęś
W tej niewielkiej wsi w czasie II wojny światowej znajdował się podobóz ewakuacyjny obozu koncentracyjnego Stutthof. Znaleziono tutaj ciała 162 więźniów, których prochy przeniesiono na cmentarz w Krępie Kaszubskiej. W miejscu byłego obozu w Gęsi odsłonięto pomnik pamięci ofiar tzw. marszu śmierci, ciężkiej wędrówki ewakuacyjnej przy zbliżającym się froncie Armii Czerwonej.
Nowęcin
Wieś została założona już w XIV w. przez wielkiego mistrza krzyżackiego, który podarował okolice rodzinie Wejherów. Po wojnie z zakonem swoją siedzibę przeniósł tu starosta słupski i wybudował zamek otoczony wałem ziemnym oraz fosą.
Od kiedy w połowie XVIII w. majątek został sprzedany, bardzo często zmieniał właścicieli. Były nimi najczęściej znamienite rody szlacheckie, jak: von Somnitzowie, Schrederowie, von Pawelowie, Kramerowie, Strautzowie czy ostatecznie aż do końca II wojny światowej –Romplerowie. Dzisiejszy wygląd zamek zawdzięcza gruntownej przebudowie na przełomie XIX i XX w. i zamianie zamku w klasyczny pałac rezydencjonalny. Przebudowano wówczas gotyckie mury poprzez dobudowanie kaplicy i charakterystycznej wieży. Przekształceniu uległy także wnętrza pałacu i jego bezpośrednie otoczenie. Do dziś zachowały się ślady wałów i fos. Obecnie mieści się tu hotel z restauracją.
Jeziora Łebsko i Sarbsko
Dwa największe pod względem powierzchni jeziora przybrzeżne w Polsce (Łebsko o powierzchni 71 km2 jest trzecim w kraju). Wbrew wielu poglądom nigdy nie stanowiły zatoki morskiej, a ich powstanie wiąże się z zalaniem nadmorskich łąk na skutek podniesienia się poziomu morza i wód gruntowych. Dzięki takiej genezie są to zbiorniki płytkie o średniej głębokości nie przekraczającej 5 m. Ze względu na bliskość morza obydwa jeziora posiadają lekko słonawą wodę.