Gruntowna modernizacja dróg lokalnych, reaktywacja dwóch linii kolejowych wraz z ich elektryfikacją, budowa wschodniej obwodnicy Lęborka – to wymierne korzyści, jakie powiat lęborski mógłby zyskać, jeśli decyzja lokalizacyjna budowy pierwszej polskiej elektrowni jądrowej, wskazałaby okolice Kopalina i Lubiatowa. O planach budowy elektrowni rozmawiali przedstawiciele zarządu PGE EJ 1 z Edmundem Głombiewskim, Wicestarostą Lęborskim.

Planowana budowa pierwszej polskiej elektrowni jądrowej to jeden z kierunków transformacji sektora energetycznego, spełniających wymagania Unii Europejskiej w zakresie ograniczenia emisji CO₂ i zwiększenia udziału źródeł nisko i zeroemisyjnych w wytwarzaniu energii elektrycznej. W związku z aktualnym rozmieszczeniem źródeł wytwarzających energię w Polsce, lokalizacja przedsięwzięcia na północy kraju wydaje się zasadna z racji braku dużych źródeł wytwarzania na północy i szeroko pojmowanego bezpieczeństwa energetycznego Polski. Aktualnie rozpatrywane są dwie lokalizacje elektrowni jądrowej: lokalizacja „Żarnowiec” (gmina Krokowa i Gniewino) na granicy powiatów puckiego i wejherowskiego oraz lokalizacja Lubiatowo-Kopalino (gmina Choczewo) na terenie powiatu wejherowskiego. Przygotowaniem wstępnego etapu inwestycji, w tym realizacją badań lokalizacyjnych i środowiskowych zajmuje się spółka celowa PGE EJ 1 sp. z o.o. z Grupy Kapitałowej PGE, którą w charakterze Doradcy Technicznego wspiera Jacobs Clean Energy Ltd.

We wtorek (7.07) w lęborskim starostwie odbyło się spotkanie w sprawie rozpatrywanych lokalizacji siłowni jądrowej, nieopodal granic powiatu lęborskiego. Edmund Głombiewski, Wicestarosta Lęborski przyjął Roberta Ostrowskiego – p.o. Prezesa Zarządu PGE EJ 1, Wiceprezesa – Pawła Zarębę, Daniela Pieroga – Kierownika Zespołu ds. Infrastruktury oraz Krzysztofa Tyszko, pełniącego funkcję Eksperta ds. Infrastruktury. – Priorytetem w związku z budową elektrowni jądrowej jest bezpieczeństwo – mówił Paweł Zaręba, Wiceprezes Zarządu PGE EJ 1 – A wybór odpowiedniej lokalizacji to jeden z kluczowych elementów zapewnienia bezpiecznego funkcjonowania elektrowni oraz ograniczenia do minimum jej oddziaływania na życie okolicznych mieszkańców i środowisko naturalne. Dlatego też Spółka PGE EJ 1 realizuje kompleksowe badania lokalizacyjne i środowiskowe, a ich wyniki będą podstawą do sporządzenia Raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko i Raportu lokalizacyjnego. To w tych raportach, w drugiej połowie 2021 roku, wskażemy, która z dwóch analizowanych przez nas lokalizacji jest lokalizacją preferowaną. W kolejnym etapie istotne będzie  stworzenie infrastruktury transportowej wspierającej budowę elektrowni.

Powiat lęborski pracuje aktualnie nad dwoma dokumentami strategicznymi: Strategią Rozwoju Powiatu Lęborskiego do roku 2027 (okres programowania UE) i Strategią Elektromobilności. Wyniki uzyskane w trakcie prac studialnych dla infrastruktury towarzyszącej, przeprowadzonych przez PGE EJ 1 mogłyby w znaczący sposób wesprzeć oba opracowania i wpisać się w planowany strategiczny rozwój powiatu. Uruchomienie pierwszego bloku energetycznego elektrowni wg projektu Polityki Energetycznej Państwa do roku 2040 zaplanowane zostało na 2033 r. Wcześniej, do 2027 r. miałaby powstać całość infrastruktury umożliwiającej budowę. Na razie nie określono w jakiej technologii miałaby powstać projektowana elektrownia. To określą decyzje polityczne Rządu RP z uwzględnieniem, jako priorytetu, wymienionego wcześniej bezpieczeństwa. Powiat lęborski sąsiadujący bezpośrednio z planowaną inwestycją (nieopodal Harcerskiej Bazy „Szklana Huta”) mógłby na tej lokalizacji zyskać bardzo wiele: modernizację lokalnej sieci dróg, wybudowanie wschodniej obwodnicy Lęborka o dużym znaczeniu tranzytowym i reaktywację dwóch linii kolejowych wraz z ich pełną elektryfikacją: Garczegorze – Wejherowo i szlaku 202 Wejherowo – Gdańsk. To pozwoliłoby na stworzenie alternatywnych połączeń dla dotychczasowej, znacznie obciążonej i jednotorowej linii z Lęborka do Wejherowa, łączącej Lębork z Trójmiastem. Kolejną korzyścią, na którą wskazuje aż 67% ankietowanych mieszkańców gmin lokalizacyjnych, byłoby stworzenie nowych miejsc pracy. Zgodnie z badaniami przeprowadzonymi w grudniu 2019 roku, aż 71% mieszkańców gmin lokalizacyjnych popiera budowę siłowni jądrowej w Polsce, co stanowi wzrost o 2 pkt. proc. w stosunku do roku 2018. Wśród motywatorów 18% ankietowanych wskazuje na korzyść w postaci tańszej elektryczności, a 35% liczy na nowe miejsca pracy. Energia jądrowa, do tej pory w Polsce nieobecna, budzi jednak też sporo obaw w kontekście katastrofy w Czarnobylu sprzed 34 lat, czy tragedii w elektrowni Fukushima nr 1 w Japonii, 9 lat temu. O ile w Czarnobylu zawiódł czynnik ludzki, stymulowany niewłaściwymi decyzjami politycznymi władz ówczesnego ZSRR, o tyle tragedia w Fukushima była skutkiem tąpnięcia geologicznego z towarzyszącym mu tsunami. Polska lokalizacja siłowni jądrowej zdaje się być wolna od podobnych obciążeń, ponieważ znajdujemy się w lokalizacji poza obszarem niekontrolowanych zdarzeń sejsmicznych. Nowe technologie, zwielokrotnienie zabezpieczeń, a także zaostrzony nadzór nad prawidłowym funkcjonowaniem obiektu jądrowego, stanowią o wysokim bezpieczeństwie współczesnych elektrowni jądrowych. Decyzja środowiskowa jest decyzją transgraniczną, uwzględniającą interesy 14 krajów znajdujących się w dystansie 1000 km od obiektu jądrowego. 

Przyszłość energetyki, stopniowo odchodzącej od kopalin węglowych, to odnawialne źródła energii, w tym energia pozyskiwana z siły wiatru i słońca. Energia jądrowa stanowi uzupełnienie OZE, będąc nie tylko „zeroemisyjnym” ale przede wszystkim stabilnym źródłem wytwarzania energii w podstawie. Oprócz studium transportowego, opracowanego na potrzeby planowanej inwestycji, ważne jest także rozmieszczenie tzw. zaplecza do zakwaterowania pracowników budowy elektrowni. W budowie elektrowni będzie brało udział od ponad 3 tys. do blisko 8 tys. osób. To z kolei rodzi zapotrzebowanie na kwatery zarówno w bezpośrednim sąsiedztwie budowy, jak i w niewielkim dystansie, co może stanowić dodatkowe źródło dochodu dla mieszkańców gmin wokół inwestycji. – Jesteśmy otwarci na współpracę i będziemy lobbować, w miarę możliwości, na rzecz tej inwestycji – mówi Edmund Głombiewski, Wicestarosta Lęborski – To ważna inwestycja dla bilansu energetycznego kraju i szansa na rozwój wszystkich gmin powiatu lęborskiego.

Starostwo Lęborskie udostępni na potrzeby projektu mapy geodezyjne do celów projektowych, w ramach posiadanego bogatego zasobu geodezyjnego, sięgającego od XIX wieku po lata współczesne. W zamian PGE EJ 1 zadeklarowała, że weźmie udział w konsultacjach dotyczących planowanej Strategii Rozwoju Powiatu 2027, udostępniając materiały ułatwiające formułowanie dokumentu określającego przyszłość społeczno-gospodarczą regionu.