10 marca 1945 roku Lębork został wyzwolony spod władzy hitlerowskiej. To również dzień wkroczenia do miasta żołnierzy Armii Czerwonej i rocznica tragicznych wydarzeń na plebanii kościoła św. Jakuba, na skutek których śmierć poniosło dwóch księży ukrywających się przed radzieckimi żołnierzami. W rocznicowych obchodach uczestniczyła Danuta Mikołajczyk - Sekretarz Powiatu Lęborskiego, Ryszard Wenta - członek Zarządu Powiatu Lęborskiego, Marian Krzydło - Sekretarz Miasta Lęborka, a także mieszkańcy Lęborka.
Rocznicowe obchody rozpoczęły się okolicznościową mszą św. w Sanktuarium św. Jakuba Ap. Ofiary działań wojennych wspomniano podczas kazania oraz składania kwiatów i zniczy pod tablicą upamiętniającą wydarzenia i osoby zamordowane przez Sowietów w dniu wejścia Armii Czerwonej do Lęborka. 10 marca to również umowna rocznica dewastacji miasta, które choć nie ucierpiało wskutek bezpośrednich działań wojennych, to w centrum zostało zdemolowane przez plądrujących je „wyzwolicieli”. Poprzedzające 10 marca działania wojenne stanowiły część tzw. Operacji Pomorskiej oddziałów Armii Radzieckiej, wchodzących w skład 2 Frontu Białoruskiego pod dowództwem marszałka Konstantego Rokossowskiego. Chociaż koncentracja wojsk w mieście i na jego obrzeżach była ogromna, finalnie oddano tylko kilka strzałów na oślep w kierunku miasta. Zostało ono zajęte bez ciężkich walk. Ostatni żołnierze niemieccy opuścili je tuż po północy i ewakuowali się w kierunku Wejherowa. Plądrowanie i demolowanie miasta przez sowieckich „trofiejszczyków”, podążających za regularną armią, rozpoczęło się po południu 10 marca. Wyrzucano z mieszkań niemiecką ludność cywilną w poszukiwaniu pozostałych hitlerowskich żołnierzy i w celu grabieży majątku. Koszmar nadszedł nocą, kiedy Sowieci odkryli w firmie Koch & Kaspar zapasy alkoholu. Pijane hordy uzbrojonych bandytów zniszczyły doszczętnie centrum miasta i zabudowę przy ówczesnych głównych ulicach. Świadek tamtych wydarzeń wspominał efekt tych działań jako wszechobecną plątaninę ruin, fruwającego pierza, szczątków padłych koni, wraków samochodów, przedmiotów gospodarstwa domowego i wyposażenia mieszkań i zakładów. Obalone miejskie latarnie i powybijane witryny sklepowe dopełniały tragicznego obrazu miasta. Kreowanie nowej lęborskiej rzeczywistości, w realiach politycznej podległości kraju Związkowi Socjalistycznych Republik Radzieckich,  rozpoczęło się po pojawieniu się pierwszych przedstawicieli władz polskich.