W piątkowe przedpołudnie (8 września) przy „lęborskich żabkach” rozbrzmiały wersy „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej. Lęborczanie w ten sposób włączyli się do akcji Narodowego Czytania, której pierwsza edycja odbyła się w 2012 roku publicznym czytaniem „Pana Tadeusza”. Powiat Lęborski w Narodowym Czytaniu 2023 reprezentowała Ewa Burak – Naczelnik Wydziału Edukacji i Spraw Społecznych Starostwa Powiatowego w Lęborku.

„Nad Niemnem” – to społeczno-obyczajowa powieść pozytywistyczna Elizy Orzeszkowej z 1888 roku. Trzytomowy utwór przedstawia panoramę polskiego społeczeństwa drugiej połowy XIX wieku, nawiązując również do czasów powstania styczniowego. W istocie to historia miłości dwojga młodych, pochodzących z różnych światów ludzi. W warstwie wartości powieści przewija się utylitaryzm – jedno z głównych haseł pozytywizmu - postrzegany w kategoriach etycznych jako najwyższe dobro i nadrzędny cel moralnego postępowania każdego człowieka. Taką wartością w powieści Elizy Orzeszkowej jest praca, ukierunkowana na wspólne i wzajemne dobro, będąca jednocześnie miernikiem wartości bohaterów.

Ogólnopolską akcję pilotowały lokalnie Miejska Biblioteka Publiczna w Lęborku i Lokalna Organizacja Turystyczna „Ziemia Lęborska – Łeba” wraz z Agencją Turystyczną "Przygoda". Czytaniu patronowały: Urząd Miasta Lęborka i Starostwo Powiatowe w Lęborku. Wspólne publiczne czytanie rozpoczęła Anna Gołębiowska – Rusak, prowadząca całość wydarzenia. W zaimprowizowanej pod namiotem czytelni zaprezentowały się miejskie radne, zastępczyni burmistrza, przedstawicielka starostwa oraz uczennice i uczniowie liceów ogólnokształcących nr 1 i 2, Zespołu Szkół Mechaniczno-Informatycznych, Szkoły Podstawowej w Leśnicach i pracownicy Środowiskowego Domu Samopomocy Lwiątko w Lęborku.

Kto zabrał ze sobą na wydarzenie egzemplarz „Nad Niemnem”, mógł otrzymać pamiątkową pieczęć Narodowego Czytania. Czytaniu towarzyszyła gra terenowa ze znajomości powieści dla wszystkich zainteresowanych, przygotowana przez organizatorów na platformie Action Track.

W kolejnych edycjach Narodowego Czytania, czytano wspólnie: „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza (w 2012 r.), dzieła Aleksandra Fredry (2013), „Trylogię” Henryka Sienkiewicza (2014), „Lalkę” Bolesława Prusa (2015), „Quo Vadis” Henryka Sienkiewicza (2016), „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego (2017), „Przedwiośnie” Stefana Żeromskiego (2018). W 2019 roku Narodowe Czytanie odbyło się pod hasłem „Nowele Polskie”. Publicznie czytano utwory: „Dobra pani” – Elizy Orzeszkowej, „Dym” – Marii Konopnickiej, „Katarynkę” – Bolesława Prusa, „Mój ojciec wstępuje do strażaków” (ze zbioru: „Sanatorium pod Klepsydrą”) – Bruno Schulza, „Orka” – Władysława Stanisława Reymonta, „Rozdzióbią nas kruki, wrony…” – Stefana Żeromskiego, „Sachem” – Henryka Sienkiewicza i „Sawę” (z cyklu: „Pamiątki Soplicy”) – Henryka Rzewuskiego. W 2020 roku wybór padł na „Balladynę” Juliusza Słowackiego. Rok później publicznie wybrzmiała „Moralność pani Dulskiej” Gabrieli Zapolskiej, a w 2022 – roku romantyzmu – mickiewiczowskie „Ballady i romanse” – cykl utworów poetyckich, z których „Romantyczność” stanowi programową balladę polskiego romantyzmu, przeciwstawiając charakterystyczne dla tej epoki „czucie i wiarę” oświeceniowemu „szkiełku i oku”.

Pierwsze Narodowe Czytanie zorganizował ówczesny prezydent Polski – Bronisław Komorowski. W czytelniczej akcji społecznej, propagującej znajomość literatury narodowej, chodzi o to, by była ona obecna w szeroko rozumianym życiu społecznym, a nie tylko funkcjonowała w charakterze przedmiotu nauczania szkolnego.